Cho vay tiền mã hóa là gì và hoạt động như thế nào?
Việc cho vay và vay tiền mã hóa đã cách mạng hóa bối cảnh tài chính bằng cách cho phép các cá nhân cho vay tài sản kỹ thuật số và kiếm tiền lãi, đồng thời người đi vay có thể tận dụng số tiền nắm giữ hiện có làm tài sản thế chấp để vay.
Những hoạt động này diễn ra thông qua các nền tảng phi tập trung sử dụng hợp đồng thông minh trên mạng blockchain, loại bỏ nhu cầu về trung gian. Trong môi trường phi tập trung và minh bạch này, việc cho vay và vay tiền mã hóa mang đến cơ hội kiếm được thu nhập thụ động và hỗ trợ thanh khoản cho người vay, tất cả đều diễn ra một cách liền mạch và hiệu quả.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giải thích cách hoạt động của hoạt động cho vay phi tập trung giúp bạn có thể tận dụng tối đa OKX DeFi và các cơ hội tăng trưởng do tài chính phi tập trung mang lại.
Tóm tắt
Cho vay tiền mã hóa là dịch vụ cho phép người dùng cho vay tài sản tiền mã hóa đã nạp để đổi lấy lợi nhuận định kỳ.
Đối với người vay tiền mã hóa, họ có thể bắt đầu bằng cách sử dụng số tiền mã hóa đang nắm giữ làm tài sản thế chấp và sau đó dựa vào hợp đồng thông minh để vay.
Nhờ quy trình phi tập trung, không có sự tham gia của bên trung gian. Điều này góp phần tăng cường tính minh bạch và hiệu quả của hoạt động.
Người có kinh nghiệm cho vay tiền mã hóa có thể kiếm được lợi nhuận thụ động hoặc tiếp cận thanh khoản thông qua việc cho vay và vay tiền mã hóa.
Các nền tảng vay và cho vay tiền mã hóa phổ biến bao gồm OKX, Aave, Compound và Venus.
Cho vay tiền mã hóa là gì?
Cho vay tiền mã hóa là một dịch vụ cho phép các cá nhân cho vay và vay tiền mã hóa. Đây là một khái niệm ngày càng phổ biến do nhu cầu tăng tính thanh khoản trong thế giới tiền mã hóa và tiềm năng lợi suất cao hơn so với HODL.
Cho vay, vay, bán
Lợi thế của việc vay cao hơn bán vì bạn có thể tăng vốn lưu động mà không cần bán tài sản hiện có hoặc đóng vị thế. Điều này cho phép bạn tối đa hóa lợi nhuận tiềm năng từ một vị thế. Ví dụ: nếu ai đó nắm giữ một lượng lớn ETH và tin vào tiềm năng của nó, họ có thể chọn giữ vị thế mở để chờ đợi cơ hội tăng giá trong tương lai.
Họ có thể sử dụng ETH làm tài sản thế chấp và vay để nhận được vốn lưu động dưới dạng stablecoin hoặc các token khác. Bằng cách này, họ vừa có thể tận dụng tiềm năng tăng giá của ETH, vừa có được thanh khoản cho các nhu cầu hoặc giao dịch khác.
Cách thức hoạt động của vay và cho vay DeFi?
Trong DeFi, địa lý, lịch sử tín dụng hoặc danh tính không quan trọng. Điểm nổi bậc nhất của cho vay tiền mã hóa là bất kỳ ai cũng có thể vay trực tiếp, không qua trung gian. Với sự ra đời của thị trường tiền tệ, việc cho vay và vay bằng tiền mã hóa trở thành một ứng dụng thực tế, cho phép các cá nhân sử dụng tiền mã hóa để kiếm lãi, thay vì chỉ giữ trong ví.
Việc cho vay và vay DeFi hoạt động thông qua các nền tảng phi tập trung và hợp đồng thông minh trên mạng blockchain.
Sau đây là tóm tắt tổng quan về cách thức hoạt động:
1. Nạp tài sản thế chấp
Người dùng quan tâm đến việc cho vay hoặc vay bắt đầu bằng cách nạp tài sản kỹ thuật số, thường là tiền mã hóa vào một nền tảng cho vay. Những tài sản này đóng vai trò là tài sản thế chấp để vay hoặc cho vay.
2. Vay
Người vay có thể yêu cầu vay bằng cách chỉ rõ số tiền mong muốn và loại tài sản thế chấp mà họ sẵn sàng cung cấp. Nền tảng cho vay này kết nối người vay với người cho vay dựa theo nhu cầu và điều vay của họ.
3. Khóa tài sản thế chấp
Để đảm bảo khoản vay, người vay sẽ khóa tài sản thế chấp đã chọn, được giữ trong hợp đồng thông minh dưới dạng hình thức bảo đảm. Giá trị của tài sản thế chấp xác định số tiền tối đa mà người vay có thể vay.
4. Chấp thuận khoản vay
Sau khi người vay khóa tài sản thế chấp, nếu tài sản thế chấp đủ điều kiện, hợp đồng thông minh sẽ tự động kiểm tra và phê duyệt khoản vay.
5. Giải ngân khoản vay
Sau khi phê duyệt, số tiền vay sẽ được chuyển vào tài khoản của người vay. Tiền sẽ ở dạng tiền mã hóa hoặc stablecoin.
6. Hoàn trả khoản vay
Người vay sẽ phải hoàn trả khoản vay đúng hạn, kèm theo lãi suất và phí phát sinh. Nếu không, tài sản thế chấp có thể bị thanh lý.
Tiền lãi và phần thưởng
Người cho vay kiếm được tiền lãi từ tài sản đã nạp được xác định bởi nhu cầu vay và chính sách của nền tảng cho vay. Ngoài ra, một số nền tảng còn tặng thưởng hoặc ưu đãi nhằm khuyến khích người dùng tham gia cho vay.
Tự động hóa hợp đồng thông minh
Các nền tảng DeFi, tương tự như các DApp khác trên Ethereum, dựa vào sức mạnh của hợp đồng thông minh để hỗ trợ các hoạt động cho vay và vay. Hợp đồng thông minh chịu trách nhiệm tự động hóa các điều khoản vay, khóa tài sản thế chấp, tính lãi và kế hoạch hoàn trả. Việc tự động hóa này đảm bảo tính minh bạch, loại bỏ nhu cầu trung gian và giảm thiểu rủi ro sai sót do con người.
Ví dụ thực tế: Aave
Theo tài liệu chính thức của dự án, Aave là một giao thức thị trường thanh khoản phi tập trung không lưu ký, nơi người dùng có thể tham gia với tư cách là người cung cấp hoặc người vay. Người cung cấp cung cấp thanh khoản cho thị trường để kiếm lợi nhuận thụ động, trong khi người vay có thể vay theo hình thức thế chấp vượt mức (vĩnh cửu) hoặc thế chấp thiếu (thanh khoản one-block).
Giao thức là một chương trình tự trị hoạt động theo một bộ quy tắc chung được thiết lập sẵn. Không lưu ký có nghĩa là nền tảng không sở hữu tài sản, mã tự trị sẽ khóa tiền và di chuyển tiền theo quy tắc của nó. Đồng thời, không cần sự cho phép từ người khác để cho vay, vay hoặc rút tài sản.
Với hệ thống quản lý của Aave như một giao thức DeFi, nếu bạn sở hữu token AAVE, bạn có thể bỏ phiếu cho các đề xuất cải thiện giao thức và cách thức hoạt động của Aave.
Cách thức hoạt động của hoạt động cho vay, nạp tiền và vay trên Aave
Aave tổng hợp các khoản tiền được cho vay vào bể thanh khoản của các token khác nhau, tất cả đều là hợp đồng thông minh. Aave sử dụng lãi suất hàng năm dưới dạng APY (Lợi nhuận Hằng năm), mang lại tiền lãi cho cả tiền gốc và lãi suất tích lũy trên tiền gốc này. Với mỗi khối Ethereum được tạo ra, lãi suất sẽ được tích lũy.
Mã hợp đồng thông minh được kiểm toán bởi bên thứ ba và là mã nguồn mở, mọi người đều có thể xem chi tiết bể thanh khoản, không như các phiên bản cho vay lưu ký tập trung của Aave như Celsius và BlockFi. Lãi suất cho mỗi bể được xác định bởi thuật toán dựa trên cung và cầu của token cụ thể đó trong hệ sinh thái. Ngay cả khi so sánh các stablecoin khác nhau như USDC và USDT, lãi suất có thể khác nhau.
Lãi suất thấp khi thanh khoản cao và không cần khuyến khích người dùng cung cấp thanh khoản cho AAVE nhiều. Lãi suất cao khi thanh khoản thấp và cần khuyến khích cho vay và hoàn trả.
Cho vay
Cho vay tiền vào các bể giao thức Aave cho phép người dùng kiếm lãi, đồng thời cho phép người khác vay tiền. Việc cho vay của Aave có lãi suất khả biến, điều chỉnh theo thời gian thực. Người cho vay có thể rút tiền từ Aave bất cứ lúc nào mà không cần đợi khoản vay đáo hạn để rút tài sản.
Người cho vay sẽ nhận được aToken, chẳng hạn như USDC hoặc USDT, đại diện cho tiền lãi tích lũy và được các nền tảng khác hỗ trợ. Nếu aToken được chuyển sang ví khác, ví đó sẽ tích lũy tiền lãi. Người cho vay kiếm tiền từ tiền nạp của họ thông qua lãi suất và phí từ các khoản vay nhanh.
Lãi suất, tức là khoản thanh toán cho khoản vay của người vay, liên quan đến tỷ suất vay nhân với tỷ lệ sử dụng, đo lường số tiền được vay từ giao thức. Nếu tỷ lệ sử dụng cao thì APY sẽ cao hơn đối với người cho vay vì giao thức được khuyến khích để thu hút thanh khoản. Phí từ các khoản vay nhanh là một khái niệm do Aave tạo ra, trong đó người cho vay và người nắm giữ aToken có thể kiếm được doanh thu khoảng 0,09% khối lượng vay nhanh.
Vay
Tiền vay từ các bể giao thức Aave cho phép người dùng sử dụng trên các nền tảng khác ngay lập tức chỉ từ thời gian ngắn nhất là một khối, chỉ cần trả lãi. Vì Aave là một giao thức nên ưu điểm là không cần trung gian thương lượng ngày đáo hạn của khoản vay.
Thời gian vay càng lâu thì tiền lãi tích lũy càng nhiều. Vay trên Aave có lãi suất ổn định và biến đổi, người dùng có thể chuyển đổi giữa các khoản cho vay dựa trên tài sản thế chấp, do đó người dùng phải cung cấp nhiều tài sản hơn (thế chấp vượt mức) để vay thấp hơn từ giao thức Aave.
Thế chấp vượt mức là hình thức bảo vệ chống lại những biến động giá mạnh. Phần trăm tỷ lệ vay trên giá trị (LTV) thích ứng với điều kiện thị trường và là số tiền tối đa người dùng có thể vay dựa trên tài sản thế chấp của mình. Ví dụ: nếu LTV cho USDC là 85%, nếu người dùng nạp $1.000 USDC, họ có thể vay $850 của bất kỳ token nào khác.
Chỉ số sức khỏe
Aave sử dụng chỉ số sức khỏe để biểu thị sự an toàn của tài sản trước khi thanh lý. Chỉ số sức khỏe càng cao thì tài sản càng an toàn khỏi việc thanh lý. Khi chỉ số sức khỏe dưới 1, tài sản thế chấp của người vay không bao gồm giá trị nợ vay của họ, dẫn đến việc thanh lý trên Aave. Điều này xảy ra khi token thế chấp của người vay giảm giá trị hoặc token đã vay tăng giá. Thế chấp vượt mức bằng cách cung cấp nhiều tài sản thế chấp hơn là rất quan trọng để tránh bị thanh lý. Để đảm bảo an toàn và tránh bị thanh lý, người dùng cần duy trì chỉ số sức khỏe trên 2, việc hoàn trả một phần khoản vay cũng có thể áp dụng để tăng chỉ số sức khỏe.
Làm thế nào để bắt đầu với DeFi?
Với OKX DeFi, bạn có thể tiếp cận hàng chục giao thức cho vay như Aave, Compound và Venus từ Ví Web3 OKX. Để bắt đầu, hãy tải ứng dụng OKX về máy, chuyển sang ví và đi đến tab Earn ở cuối màn hình.
Bạn sẽ thấy một tab tìm kiếm ở đầu màn hình, giúp bạn tìm cơ hội staking theo tài sản hoặc giao thức.
Xem Vay OKX
Bạn bị hấp dẫn bởi các khoản Vay Linh hoạt được phê duyệt tức thì cùng với APR chỉ từ 1%? Hãy xem Vay OKX, nơi chúng tôi cung cấp đa dạng các khoản vay thế chấp và bạn sẽ được chọn hoàn trả bất kỳ lúc nào mà không phải chịu phí trả trễ hạn. Tìm hiểu thêm về cách thức vay hoạt động với hướng dẫn Cho vay trên OKX của chúng tôi.
Tổng kết
Với sự phổ biến của các nền tảng cho vay tiền mã hóa như Aave và Compound Finance, có thể nói việc cho vay và vay tiền mã hóa đang làm thay đổi toàn bộ thế giới DeFi. Nhờ tận dụng công nghệ blockchain và hợp đồng thông minh, các hoạt động này mang đến cho cá nhân quyền kiểm soát chưa từng có đối với tài sản và hoạt động tài chính của họ. Thông qua các nền tảng phi tập trung, người dùng có thể cho vay tài sản kỹ thuật số để kiếm lãi hoặc vay tiền bằng cách cung cấp tài sản thế chấp. Điều này giúp loại bỏ nhu cầu về bên trung gian, đảm bảo tính minh bạch, hiệu quả và khả năng tiếp cận.
Bạn muốn tìm hiểu các lựa chọn cho vay và vay tiền mã hóa? Hãy tham khảo các nền tảng cho vay tiền điện tử hàng đầu với lợi nhuận và tỷ lệ LTV hấp dẫn. Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm về cho vay tiền mã hóa với các hướng dẫn chi tiết của chúng tôi về các nền tảng như Giao thức Goldfinch và Compound Finance.
Tuyên bố miễn trừ trách nhiệm:
BÀI VIẾT NÀY CHỈ ĐƯỢC CUNG CẤP VÌ MỤC ĐÍCH THÔNG TIN. BÀI VIẾT NÀY KHÔNG MANG MỤC ĐÍCH CUNG CẤP BẤT KỲ LỜI KHUYÊN ĐẦU TƯ, THUẾ HOẶC PHÁP LÝ NÀO, CŨNG NHƯ KHÔNG ĐƯỢC COI LÀ MỘT ĐỀ NGHỊ MUA, BÁN HOẶC NẮM GIỮ TÀI SẢN SỐ. KHOẢN NẮM GIỮ TÀI SẢN KỸ THUẬT SỐ – BAO GỒM CẢ STABLECOIN – CÓ MỨC ĐỘ RỦI RO CAO, CÓ THỂ BIẾN ĐỘNG MẠNH VÀ THẬM CHÍ CÓ THỂ TRỞ NÊN VÔ GIÁ TRỊ. DỰA TRÊN TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH, BẠN CẦN CÂN NHẮC CẨN THẬN XEM VIỆC GIAO DỊCH HOẶC NẮM GIỮ TÀI SẢN KỸ THUẬT SỐ CÓ PHÙ HỢP VỚI BẠN HAY KHÔNG. VUI LÒNG THAM KHẢO Ý KIẾN CHUYÊN GIA PHÁP LÝ/THUẾ/ĐẦU TƯ NẾU BẠN CÓ BẤT KỲ THẮC MẮC NÀO VỀ TÌNH HUỐNG CỤ THỂ CỦA MÌNH.
FAQs
Cho vay tiền mã hóa là một phương pháp DeFi mà các cá nhân có thể cho người khác vay tài sản kỹ thuật số để đổi lấy lợi nhuận. Sau đó, người vay có thể nhận thêm thanh khoản sau khi sử dụng tài sản của mình làm tài sản thế chấp.
Các nền tảng cho vay tiền mã hóa sử dụng hợp đồng thông minh trên mạng blockchain để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch. Người cho vay sẽ nạp tài sản kỹ thuật số vào bể cho vay và người đi vay có thể truy cập các quỹ này bằng cách cung cấp tài sản của mình làm tài sản thế chấp. Hợp đồng thông minh sẽ tự động thực thi các điều khoản vay, tính lãi và kế hoạch hoàn trả.
Với các lợi ích từ lợi nhuận thụ động và bổ sung thanh khoản trong hệ sinh thái DeFi đến tính phi tập trung và khả năng tiếp cận cao, cho vay tiền mã hóa là một hoạt động DeFi hấp dẫn được những người dùng có kinh nghiệm ưa chuộng.
Hầu hết các nền tảng cho vay tiền mã hóa đều hỗ trợ nhiều loại tiền mã hóa phổ biến, bao gồm Bitcoin, Ether và stablecoin.
Lãi suất khi cho vay tiền mã hóa thường được xác định bởi cung và cầu thị trường. Nhu cầu cho vay càng cao, lãi suất càng cao. Ngoài ra, rủi ro liên quan đến tài sản thế chấp cũng có thể ảnh hưởng đến lãi suất.
© 2025 OKX. Bài viết này có thể được sao chép hoặc phân phối toàn bộ, hoặc trích dẫn các đoạn không quá 100 từ, miễn là không sử dụng cho mục đích thương mại. Mọi bản sao hoặc phân phối toàn bộ bài viết phải ghi rõ: “Bài viết này thuộc bản quyền © 2025 OKX và được sử dụng có sự cho phép.” Nếu trích dẫn, vui lòng ghi tên bài viết và nguồn tham khảo, ví dụ: “Tên bài viết, [tên tác giả nếu có], © 2025 OKX.” Một số nội dung có thể được tạo ra hoặc hỗ trợ bởi công cụ trí tuệ nhân tạo (AI). Không được chỉnh sửa, chuyển thể hoặc sử dụng sai mục đích bài viết.
Bài viết liên quan
Xem thêm
Giải thích về công cụ phái sinh Bitcoin: Hợp Đồng Futures Kỳ Hạn, Futures Vĩnh Cửu và Quyền Chọn
Phái sinh là chứng khoán hoặc hợp đồng có thể giao dịch với giá trị phụ thuộc vào tài sản cơ sở. Trong hầu hết trường hợp đối với công cụ phái sinh tiền mã hoá, tài sản cơ sở là Bitcoin (BTC), hoặc các loại tiền mã hóa hàng đầu khác.
Nói chung, phái sinh là công cụ tài chính phức tạp, thường có rủi ro cao, hữu ích cho việc quản lý rủi ro thông qua phòng ngừa rủi ro.
Phái sinh truyền thống
Trong khi những thị trường truyền thống đã sử dụng nhiều hình thức phái sinh khác nhau trong hàng nghìn năm, thì các hình thức hiện đại của giao dịch phái sinh có thể bắt nguồn từ những năm 1970 và 1980, khi Sở giao dịch hàng hóa Chicago (CME) và Hội đồng thương mại Chicago (CBOT) giới thiệu hợp đồng futures kỳ hạn.
Các loại công cụ phái sinh phổ biến nhất bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn và quyền chọn, dựa trên nhiều loại tài sản, bao gồm cổ phiếu, tiền tệ, trái phiếu và hàng hóa. Với số lượng lớn công cụ phái sinh hiện có, rất khó xác định quy mô của thị trường, ước tính từ hàng nghìn tỷ đến hơn một triệu tỷ USD.
Hợp đồng Futures Bitcoin
Trong số những công cụ phái sinh tiền mã hóa, hợp đồng futures Bitcoin là hợp đồng đầu tiên trở nên phổ biến và vẫn được giao dịch nhiều nhất về khối lượng. Hợp đồng tương lai BTCđã được giao dịch trên các nền tảng nhỏ hơn vào đầu năm 2012, nhưng phải đến năm 2014, nhu cầu ngày càng tăng đã thúc đẩy các sàn giao dịch lớn, cụ thể là CME Group Inc và Cboe Global Markets Inc, tham gia.
Hiện nay, hợp đồng futures Bitcoin là một trong những công cụ được giao dịch phổ biến nhất trong ngành, và các sàn giao dịch hàng đầu như OKX ghi nhận khối lượng giao dịch hằng ngày đạt hàng tỷ USD.
Hợp đồng futures Bitcoin là gì?
Hợp đồng futures là thỏa thuận giữa hai bên — thường là hai người dùng trên một sàn giao dịch — để mua và bán tài sản cơ sở (trong trường hợp này là BTC) với mức giá đã thỏa thuận trước (giá kỳ hạn), vào một ngày nhất định trong tương lai.
Mặc dù các nội dung chi tiết hơn có thể khác biệt giữa các sàn giao dịch, nhưng hợp đồng futures về cơ bản vẫn dựa trên nguyên tắc - hai bên đồng ý cố định giá của tài sản cơ sở cho giao dịch trong tương lai.
Để thuận tiện, hầu hết sàn giao dịch không yêu cầu người nắm giữ hợp đồng futures nhận tài sản cơ sở thực tế (chẳng hạn như thùng dầu hoặc vàng miếng) sau khi hợp đồng đáo hạn, mà thay vào đó hỗ trợ thanh toán bằng tiền mặt.
Tuy nhiên, hợp đồng futures Bitcoin được thanh toán vật lý, chẳng hạn như hợp đồng do Bakkt - Sàn Giao Dịch Liên Lục Địa (ICE) cung cấp, đang ngày càng phổ biến, vì việc chuyển đổi Bitcoin thực sự có thể được thực hiện tương đối dễ dàng so với hầu hết các loại hàng hóa.
Hợp đồng futures Bitcoin hoạt động như thế nào?
Hãy cùng tìm hiểu giao dịch hợp đồng futures BTC trên OKX. Trước hết, thị trường tương lai hằng tuần chỉ đơn giản là người nắm giữ hợp đồng đang đặt cược vào giá Bitcoin trong một tuần — OKX cũng cung cấp các khoảng thời gian hai tuần một lần, hằng quý và hai quý một lần cho các hợp đồng tương lai.
Vì vậy, nếu Bitcoin đang giao dịch ở mức 10.000 USD hôm nay và Adam tin rằng giá sẽ cao hơn vào tuần tới, anh ấy có thể mở vị thế mua với tối thiểu một hợp đồng (mỗi hợp đồng BTC trị giá tương đương 100 USD) trên thị trường hợp đồng futures hằng tuần của OKX.
Khi ai đó mua và nắm giữ Bitcoin (mua long), họ đang tin rằng giá sẽ tăng cao hơn, nhưng không thể kiếm được lợi nhuận nếu giá giảm. Bán short, hoặc bán tài sản hôm nay với kỳ vọng giá tài sản sẽ giảm vào ngày mai là cách nhà giao dịch kiếm lời từ việc giá giảm.
Trong ví dụ này, chúng ta sẽ giả định Adam mở 100 hợp đồng vị thế mua (100 x 100 USD = 10.000 USD), thể hiện chung cam kết của Adam là mua 1 BTC vào ngày thanh toán vào tuần tới (15:00 thứ Sáu hằng tuần trên OKX, theo giờ Việt Nam) với mức giá đó - 10.000 USD.
Mặt khác, chúng ta có Robbie, người tin rằng giá Bitcoin sẽ thấp hơn 10.000 USD vào tuần tới và muốn bán short. Robbie cam kết bán 100 hợp đồng, hoặc 1 BTC, vào ngày thanh toán tuần tới với mức giá đã thỏa thuận là 10.000 USD.
Adam và Robbie được kết nối với nhau trên sàn giao dịch và trở thành hai bên ký kết hợp đồng futures: Adam cam kết mua 1 BTC với giá 10.000 USD và Robbie cam kết bán 1 BTC với giá 10.000 USD khi hợp đồng đáo hạn.
Giá Bitcoin một tuần sau, vào ngày thanh toán, sẽ quyết định liệu hai nhà giao dịch này lời hay lỗ.
Một tuần trôi qua và Bitcoin đang giao dịch ở mức 15.000 USD. Điều này có nghĩa là Adam, người đồng ý mua 1 BTC với giá 10.000 USD, thu được lợi nhuận từ hợp đồng của mình, kiếm được 5.000 USD. Adam, như đã thỏa thuận, chỉ cần trả 10.000 USD cho 1 BTC, anh ta có thể bán 1 BTC ngay lập tức với giá trị thị trường hiện tại là 15.000 USD.
Mặt khác, Robbie mất 5.000 USD vì phải bán 1 BTC của mình với giá đã thỏa thuận là 10.000 USD, mặc dù hiện tại BTC có giá 15.000 USD.
Tùy thuộc vào tài sản Adam và Robbie đã sử dụng, OKX thanh toán hợp đồng bằng stablecoin Tether (USDT) hoặc BTC, ghi có vào tài khoản của Adam hoặc Robbie với lãi lỗ đã thực hiện.
Vì hợp đồng tương lai phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư, nên các chỉ báo như Tỷ lệ Long/Short BTC có thể cung cấp cái nhìn tóm lược về tâm lý chung. Tỷ lệ Long/Short BTC, so sánh tổng số người dùng có vị thế mua với người dùng có vị thế bán, trong cả hợp đồng tương lai và hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu.
Khi tỷ lệ là 1, số lượng người đang nắm giữ vị thế mua và bán bằng nhau (tâm lý thị trường trung lập). Tỷ lệ cao hơn 1 (nhiều vị thế mua hơn so với vị thế bán) cho thấy kỳ vọng thị trường tăng giá, trong khi tỷ lệ thấp hơn 1 (nhiều vị thế bán hơn vị thế mua) cho thấy kỳ vọng thị trường giảm giá.
Tại sao mọi người mua và bán BTC thông qua hợp đồng tương lai?
Tại sao người dùng lại tham gia hợp đồng tương lai để mua hoặc bán Bitcoin thay vì giao dịch BTC trực tiếp trên thị trường giao ngay? Nhìn chung, câu trả lời cho điều này là quản lý rủi ro và đầu cơ.
Quản lý rủi ro
Hợp đồng tương lai từ lâu đã được sử dụng bởi những người nông dân đang tìm cách giảm thiểu rủi ro và quản lý dòng tiền bằng cách đảm bảo nhận được cam kết về sản phẩm của mình trước thời hạn, với mức giá đã thỏa thuận trước. Vì sản phẩm nông nghiệp có thể mất thời gian chuẩn bị nên nông dân muốn tránh sự biến động giá thị trường và những điều không chắc chắn trong tương lai.
Sự biến động và thay đổi giá của Bitcoin cũng đòi hỏi việc chủ động quản lý rủi ro, đặc biệt đối với những người dựa vào tài sản kỹ thuật số để kiếm nguồn thu nhập đều đặn.
Doanh thu của thợ đào phụ thuộc vào giá Bitcoin và chi phí hằng tháng của họ. Trong khi giá Bitcoin có thể biến động dữ dội mỗi ngày, chi phí phần lớn vẫn cố định, gây khó khăn cho việc dự đoán chắc chắn thu nhập.
Hơn nữa, sự cạnh tranh ngày càng gia tăng trong lĩnh vực khai thác coin tạo ra những thách thức mới không liên quan đến giá, chẳng hạn như dư thừa phần cứng do độ khó tăng lên. Cách duy nhất để thợ đào tiếp tục hoạt động trong môi trường như vậy với rủi ro tối thiểu là phòng ngừa rủi ro bằng các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai.
Đầu cơ
Tuy nhiên, quản lý rủi ro hoặc phòng ngừa rủi ro khác với đầu cơ, đây cũng là một trong những yếu tố chính thúc đẩy giao dịch hợp đồng tương lai Bitcoin. Vì các nhà giao dịch và đầu cơ muốn kiếm lời từ biến động giá theo cả hai hướng (lên hoặc xuống), nên họ cần có khả năng đặt cược theo từng hướng — mua long hoặc bán short.
Hợp đồng tương lai giúp người dùng bi quan tác động lên tâm lý thị trường, một hiện tượng được Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco thảo luận chi tiết trong nghiên cứu của mình với tiêu đề Cách Giao Dịch Hợp Đồng Tương Lai Thay Đổi Giá Bitcoin.
Cuối cùng, hợp đồng tương lai Bitcoin phổ biến vì cho phép sử dụng đòn bẩy, trong đó nhà giao dịch có thể mở vị thế lớn hơn số tiền nạp của mình, miễn là họ duy trì tỷ lệ ký quỹ hợp lý — do sàn giao dịch xác định. Việc sử dụng đòn bẩy không làm thay đổi bất kỳ điều kiện nào liên quan đến công cụ phái sinh và chỉ được dùng để tăng cường rủi ro cũng như phần thưởng.
Khi thị trường tăng giá, hợp đồng tương lai tăng giá trị và có thể bán với giá cao hơn giá giao ngay, và ngược lại. Sự chênh lệch này, được gọi là cơ sở, là chỉ báo hữu ích khác nhằm đánh giá tâm lý thị trường.
Khi cơ sở dương (giá tăng), nghĩa là giá hợp đồng tương lai cao hơn giá giao ngay thực tế. Khi cơ sở âm (giá giảm), điều đó cho thấy giá hợp đồng tương lai thấp hơn giá giao ngay.
Hợp đồng tương lai vĩnh cửu hoặc hoán đổi vĩnh cửu BTC
Ngoài hợp đồng tương lai tiêu chuẩn đã thảo luận ở trên, thị trường Bitcoin cũng hỗ trợ hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu, là hợp đồng tương lai không có ngày đáo hạn.
Vì không có ngày thanh toán nên cả hai bên đều không phải mua hoặc bán. Thay vào đó, người dùng được phép giữ vị thế ở trạng thái chờ khớp miễn là tài khoản của họ có đủ BTC (tiền ký quỹ) để thực hiện.
Tuy nhiên, trái ngược với hợp đồng tương lai tiêu chuẩn có giá của hợp đồng và tài sản cơ sở dần tương đương nhau khi hợp đồng đáo hạn, hợp đồng vĩnh cửu không có ngày tham chiếu như vậy trong tương lai. Hợp đồng tương lai vĩnh cửu hoặc hoán đổi vĩnh cửu sử dụng cơ chế khác để hợp nhất giá định kỳ, gọi là tỷ lệ funding.
Mục đích của tỷ lệ funding là nhằm giữ cho giá hợp đồng phù hợp với giá giao ngay của tài sản cơ sở, tránh độ sai lệch lớn.
Cần lưu ý rằng tỷ lệ funding là khoản phí được thỏa thuận giữa hai bên trong hợp đồng (các bên mua và bán) — không phải phí do sàn giao dịch thu.
Ví dụ, nếu giá trị của hợp đồng vĩnh cửu tiếp tục tăng, tại sao những người bán short (thuộc bên bán) lại tiếp tục giữ một hợp đồng chờ khớp vô thời hạn? Tỷ lệ funding giúp cân bằng tình huống như trên. Tỷ lệ funding tự thay đổi và do thị trường xác định.
Hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu BTC hoạt động như thế nào?
Ví dụ: nếu hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu được giao dịch ở mức 9.000 USD nhưng giá giao ngay của BTC là 9.005 USD, tỷ lệ funding sẽ âm (để bù đắp chênh lệch giá). Tỷ lệ funding âm có nghĩa là người nắm giữ vị thế bán phải trả tiền cho người nắm giữ vị thế mua.
Ngược lại, nếu giá của hợp đồng cao hơn giá giao ngay, tỷ lệ funding sẽ dương — người nắm giữ hợp đồng vị thế mua phải trả tiền cho người nắm giữ hợp đồng vị thế bán.
Trong cả hai trường hợp này, tỷ lệ funding thúc đẩy việc mở vị thế mới, từ đó có thể đưa giá hợp đồng đến gần hơn với giá giao ngay.
Các khoản thanh toán tỷ lệ funding được thực hiện 8 giờ một lần trên hầu hết sàn giao dịch, bao gồm cả OKX, miễn là người nắm giữ hợp đồng giữ vị thế của mình ở trạng thái chờ khớp. Mặt khác, lãi & lỗ được ghi nhận tại thời điểm thanh toán hằng ngày và được tự động ghi có vào tài khoản của chủ sở hữu.
Dữ liệu tỷ lệ funding, hiển thị như bên dưới, có thể được sử dụng để nhanh chóng đánh giá xu hướng và hiệu suất của thị trường trong bất kỳ khoảng thời gian nào. Một lần nữa, tỷ lệ funding dương cho thấy thị trường nhìn chung tăng giá — giá hợp đồng hoán đổi cao hơn giá giao ngay. Tỷ lệ funding âm cho thấy tâm lý giảm giá, nghĩa là giá hợp đồng hoán đổi thấp hơn giá giao ngay.
Quyền chọn Bitcoin
Giống như hợp đồng tương lai Bitcoin, quyền chọn cũng là sản phẩm phái sinh theo dõi giá Bitcoin theo thời gian. Tuy nhiên, không giống như hợp đồng tương lai tiêu chuẩn — trong đó hai bên đồng ý về ngày và giá để mua hoặc bán tài sản cơ sở — với quyền chọn, bạn thực sự mua “quyền chọn” hoặc quyền mua hoặc bán tài sản ở một mức giá đã định trong tương lai.
Mặc dù quyền chọn tiền mã hóa ra đời trễ hơn so với hợp đồng tương lai, nhưng trong tháng này, quyền chọn Bitcoin đã đạt mức cao nhất mọi thời đại là hơn 1 tỷ USD tính theo Hợp đồng mở (OI). OI biểu thị tổng giá trị (thường là USD) của các hợp đồng quyền chọn hiện chưa thanh toán. Hợp đồng mở ngày càng tăng thường cho thấy dòng vốn mới đổ vào thị trường.
Quyền chọn mua và Quyền chọn bán
Có hai loại hợp đồng quyền chọn, quyền chọn mua và quyền chọn bán. Quyền chọn mua cung cấp cho chủ sở hữu quyền mua tài sản cơ sở vào một ngày đã định (đáo hạn) và quyền chọn bán cho chủ sở hữu quyền bán tài sản đó. Mỗi quyền chọn, tùy thuộc vào các điều kiện liên quan, có giá thị trường, được gọi là phí quyền chọn.
Hợp đồng quyền chọn cũng có hai loại, kiểu Mỹ và kiểu châu Âu. Quyền chọn kiểu Mỹ có thể được thực hiện - nghĩa là người nắm giữ mua hoặc bán - vào bất kỳ thời điểm nào trước ngày đáo hạn, trong khi quyền chọn kiểu Châu Âu chỉ có thể được thực hiện vào ngày đáo hạn. OKX hỗ trợ quyền chọn kiểu châu Âu.
Sở hữu quyền chọn có nghĩa là nếu người nắm giữ quyết định không thực hiện quyền mua hoặc bán của họ vào ngày đáo hạn, thì hợp đồng sẽ mất hiệu lực. Người nắm giữ không cần phải thực hiện quyền mua hoặc bán, nhưng họ sẽ mất phí quyền chọn — mức giá mà họ đã trả cho hợp đồng.
Quyền chọn cũng được thanh toán bằng tiền mặt để thuận tiện giao dịch, nhưng tồn tại những rủi ro rất khác so với hợp đồng tương lai. Với hợp đồng tương lai, không có giới hạn rủi ro và phần thưởng đối với một trong hai bên giao dịch (giá Bitcoin có thể biến động theo mọi hướng trước khi thanh toán). Nhưng với quyền chọn, người mua có tiềm năng lợi nhuận không giới hạn và tổn thất hạn chế, trong khi người bán quyền chọn có tổn thất tiềm ẩn không giới hạn và lợi nhuận rất hạn chế (theo như giải thích bên dưới).
Hợp đồng quyền chọn Bitcoin hoạt động như thế nào?
Nếu Bitcoin đang giao dịch ở mức 10.000 USD ngày hôm nay và lần này, Robbie tin rằng giá sẽ cao hơn vào một ngày nhất định trong tương lai (giả sử một tháng sau), anh ấy có thể mua một quyền chọn mua. Quyền chọn mua của Robbie có giá thực hiện (giá mà BTC có thể được mua trong tương lai) là 10.000 USD trở xuống.
Nếu một tháng sau Bitcoin giao dịch ở mức 15.000 USD, Robbie có thể thực hiện quyền chọn mua của mình và mua Bitcoin với giá 10.000 USD để kiếm lợi nhuận ngay lập tức. Ngược lại, nếu sau một tháng Bitcoin giao dịch ở mức 9,000 USD, Robbie có thể để quyền chọn của mình hết hiệu lực.
Tuy nhiên, chúng ta chưa xem xét phí quyền chọn trong cả hai trường hợp này. Phí quyền chọn là số tiền Robbie sẽ trả để mua quyền chọn mua — giá thị trường của quyền chọn. Nếu phí quyền chọn là 1.500 USD, Robbie sẽ trả 1.500 USD hôm nay để có quyền mua Bitcoin với giá 10.000 USD một tháng sau đó.
Điều này có nghĩa là, đối với Robbie, giá hòa vốn thực sự là 10.000 USD + 1.500 USD = 11.500 USD — vì vậy Robbie cần BTC cao hơn 11.500 USD để kiếm được lợi nhuận. Nếu Robbie để quyền chọn của mình hết hiệu lực, anh ta sẽ chỉ mất phí quyền chọn 1.500 USD.
Vì vậy, trên thực tế, trong khi tiềm năng kiếm lời của Robbie là không giới hạn (hoặc chỉ bị giới hạn bởi giá Bitcoin), tổn thất của Robbie bị giới hạn bởi phí quyền chọn mà anh đã trả. Trong bất kỳ trường hợp nào, Robbie cũng không thể chịu lỗ nhiều hơn phí quyền chọn trong hợp đồng này.
Tiếp đến là Adam, người tin rằng giá Bitcoin sẽ giảm trong tháng tới. Adam có thể mua một quyền chọn bán với giá thực hiện là 10.000 USD. Điều này nghĩa là, Adam sẽ có quyền chọn bán Bitcoin với giá 10.000 USD vào tháng sau, bất kể giá giao ngay là bao nhiêu.
Sau một tháng, nếu Bitcoin được giao dịch thấp hơn 10.000 USD, giả sử ở mức 8.000 USD, Adam sẽ kiếm được lợi nhuận bằng cách thực hiện quyền chọn của mình - bán BTC với giá cao hơn 2.000 USD so với giá thị trường. Nếu BTC đang giao dịch cao hơn 10.000 USD, anh ấy có thể để quyền chọn của mình hết hiệu lực.
Adam cũng sẽ phải trả phí quyền chọn để mua quyền chọn này, và giống như Robbie, phí quyền chọn cũng là số tiền tối đa mà anh ấy mạo hiểm trong hợp đồng này.
Mặt khác, chúng ta có những người bán quyền chọn hoặc người viết hợp đồng, là đối tác của Robbie và Adam và đã đồng ý bán cho họ quyền chọn mua cũng như quyền chọn bán tương ứng. Về cơ bản, người bán quyền chọn hứa hẹn sẽ bán và mua BTC theo yêu cầu, để đổi lấy phí quyền chọn do Robbie và Adam chi trả.
Xét về rủi ro, người bán quyền chọn có lợi nhuận bị giới hạn bởi phí quyền chọn mà họ tính, nhưng tổn thất tiềm ẩn thì không giới hạn, vì họ sẽ phải mua hoặc bán BTC nếu thực hiện quyền chọn, bất kể chênh lệch giữa giá giao ngay và giá thực hiện là bao nhiêu. Điều này có thể được giải thích thêm thông qua chế độ xem Thị Trường Quyền Chọn Bitcoin OKX bên dưới.
Quyền chọn mua và quyền chọn bán có ngày đáo hạn vào 25/09/2020 được hiển thị trong biểu đồ trên. Vòng tròn màu xanh biểu thị các hợp đồng quyền chọn có giá thực hiện là 11.000 USD, nghĩa là người nắm giữ quyền chọn mua cho hợp đồng này sẽ có thể mua Bitcoin với giá 11.000 USD vào ngày 25/09, trong khi người nắm giữ quyền chọn bán sẽ có thể bán Bitcoin với giá tương tự. Các vòng tròn màu xanh lá cây và màu đỏ biểu thị giá đánh dấu, đây là chỉ báo dựa trên giá trị trung bình về định giá thị trường, trong khi dữ liệu “Bid1” và “Ask1” phản ánh giá chào bán hiện tại của thị trường.
Nếu hôm nay Robbie mua quyền chọn mua này, anh ấy sẽ trả giá chào bán tốt nhất – là $1.373,08 trong ảnh chụp màn hình phía trên – đây là phí quyền chọn để Robbie có quyền mua Bitcoin ở mức $11.000 vào ngày 25/09. Tương tự, Adam sẽ trả 2.712,90 USD để mua quyền chọn bán của mình để có quyền bán Bitcoin với giá 11.000 USD vào ngày 25/09.
Sự khác biệt về phí quyền chọn này thể hiện tâm lý thị trường, trong đó đối tác đồng ý mua Bitcoin của Adam tin rằng đó là phi vụ cá cược rủi ro hơn so với bên đồng ý bán cho Robbie.
Hợp Đồng Mở Theo Giá Thực Hiện là dữ liệu có thể cho thấy triển vọng của thị trường ngay lập tức, thể hiện trong biểu đồ dưới đây.
Biểu đồ này hiển thị giá trị (tính bằng BTC) của quyền chọn chưa đáo hạn (quyền chọn mua + quyền chọn bán) ở các mức giá thực hiện khác nhau. Bạn có thể thấy hầu hết nhà giao dịch đều có hợp đồng quyền chọn với giá thực hiện là 10.125 USD, tiếp đến là 7.250 USD và 11.250 USD. Dữ liệu này nhấn mạnh ba mức giá thực hiện phổ biến nhất, đang áp dụng đối với Bitcoin — và khoảng giá dự kiến trong tương lai gần.
Tại sao mọi người mua và bán BTC thông qua hợp đồng quyền chọn?
Hợp đồng quyền chọn, giống như hợp đồng tương lai, cũng là công cụ quản lý rủi ro, nhưng có phần linh hoạt hơn vì không đòi hỏi người mua thực hiện bất kỳ nghĩa vụ nào.
Một lần nữa, chúng ta có thể thảo luận về thợ đào Bitcoin, bên hưởng lợi tiềm năng của những hợp đồng này, nơi họ có thể mua quyền chọn bán nhằm đảm bảo tỷ lệ nhất định cho BTC đã khai thác trong tương lai. Tuy nhiên, không giống như hợp đồng tương lai khi thợ đào có nghĩa vụ bán BTC của mình bất kể với mức giá bao nhiêu, trong hợp đồng quyền chọn, họ có thể chọn không bán nếu giá Bitcoin tăng đáng kể.
Đầu cơ vẫn là lý do khác cho việc sử dụng quyền chọn, bởi chúng cho phép nhà giao dịch thận trọng đặt cược với số tiền rủi ro nhỏ hơn nhiều (phí quyền chọn) so với hợp đồng tương lai.
Công cụ phái sinh và độ uy tín của Bitcoin
Công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai và quyền chọn hỗ trợ xác định giá của tài sản cơ sở — quá trình xác định giá của thị trường — bằng cách cung cấp cho thị trường những công cụ cần thiết để thể hiện tâm lý thị trường. Chẳng hạn, vì không có công cụ phái sinh, nhà đầu tư Bitcoin phần lớn phải mua và nắm giữ chính lượng Bitcoin đó, điều này đã gây ra bong bóng Bitcoin vào năm 2017, khi giá tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại.
Chỉ sau khi CME và Cboe ra mắt hợp đồng tương lai Bitcoin, những người bán short trên thị trường mới có thể làm vỡ bong bóng.
Dù sự sụp đổ sau đó và “mùa đông tiền mã hóa” năm 2018 đã tác động mạnh lên thị trường, nó cũng thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển, khi giá cả ổn định, cho phép công nghệ và sự chấp nhận một lần nữa trở lại vị thế hàng đầu.
Trong khi đó, việc ra mắt công cụ phái sinh được quản lý, chẳng hạn như Quyền chọn Bitcoin của Bakkt, đang giúp hợp pháp hóa không gian tiền mã hóa và thu hút nhà đầu tư tổ chức.
Cuối cùng, để Bitcoin trở thành loại tài sản được chấp nhận rộng rãi, nhiều người cho rằng cần có thị trường giao dịch minh bạch, khó bị thao túng.
Để đạt được điều này sẽ cần một dòng vốn mới, tăng tính thanh khoản, giảm biến động, quá trình hình thành giá tự nhiên và sự tin tưởng của các nhà đầu tư tổ chức quy mô lớn. Mỗi sản phẩm phái sinh chất lượng đều có khả năng đưa Bitcoin đến gần hơn với việc được hợp pháp hóa.
OKX Insights trình bày báo cáo phân tích thị trường, tính năng chuyên sâu và tin tức chọn lọc từ những chuyên gia tiền mã hóa.
Cách sử dụng Bot giao dịch tiền mã hóa của OKX
Cách giao dịch lô tiền mã hóa trên Thị trường Liquid của OKX
Crypto TradingView: Hướng dẫn giao dịch bằng TradingView
Chiến lược giao dịch hợp đồng futures crypto tốt nhất
