Mô Hình Nến 3 Chàng Lính Trắng (3 White Soldiers): Cách Nhận Biết Đảo Chiều Tăng
Giao dịch thị trường tiền điện tử đi kèm với các yêu cầu kỹ thuật riêng. Do tính biến động cao và không thể đoán trước của thị trường, các nhà đầu tư cần hiểu về phân tích biểu đồ. Một công cụ phân tích biểu đồ quan trọng mà các nhà giao dịch sử dụng là mô hình 3 chàng lính trắng. Mô hình nến phổ biến này thường mô tả tiềm năng tăng giá của một tài sản. Về bản chất, nó chỉ ra sự khởi đầu của một sự đảo ngược xu hướng tăng giá và có thể là một chiến lược có giá trị mà các nhà giao dịch có thể sử dụng để tận dụng các xu hướng thị trường đang thay đổi.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ khám phá xem mô hình 3 chàng lính trắng là gì và cách sử dụng nó.
Mô hình 3 chàng lính trắng là gì?
Khái niệm 3 chàng lính trắng là một chiến lược mô hình đảo ngược mô tả sự bắt đầu của một xu hướng tăng tiềm năng về giá của một tài sản. Mô hình bao gồm ba cây nến lớn màu xanh lá cây mở và đóng cao hơn so với trước đó. Mô hình này có khả năng xảy ra sau một dao động thấp. Hơn nữa, biểu đồ nến thường hình thành rất ít hoặc không có bấc nào cả. Việc không có bấc nến làm nổi bật áp lực mua mạnh mẽ từ các nhà đầu tư, những người tiếp tục mua một tài sản cao hơn hành động giá đóng cửa trước đó của nó.
Mô hình nến ba người lính trắng thường hình thành ở đáy của một xu hướng giảm, khi thị trường đảo chiều. Tuy nhiên, nó cũng có thể xuất hiện sau một thời gian củng cố giá.
Tại sao mô hình này quan trọng với nhà giao dịch?
Mô hình 3 chàng lính trắng là một trong nhiều chiến lược giao dịch có thể báo hiệu một xu hướng tăng có thể xảy ra. Mô hình giao dịch này rất quan trọng đối với các nhà giao dịch vì một số lý do. Thứ nhất, nó xảy ra ở phần cuối của xu hướng thị trường giảm giá và có thể đóng vai trò là tín hiệu rõ ràng cho một xu hướng tăng.
Bằng cách xác định mô hình tăng giá độc đáo này, các nhà giao dịch có thể phát hiện tốt hơn hướng đi tương lai của thị trường, vì mô hình này thường biểu thị rằng áp lực mua mạnh hơn áp lực bán.
Thứ hai, nó có thể được sử dụng cho các vị trí vào hoặc ra.
Đối với những người bán khống, mô hình này sẽ đóng vai trò là tín hiệu để thoát và đóng các vị trí. Ngoài ra, các nhà giao dịch cũng có thể mở các vị trí mua và tham gia thị trường sau một xu hướng giảm kéo dài. Bằng cách này, các nhà giao dịch có thể tận dụng sự đảo ngược xu hướng và kiếm lợi nhuận với xu hướng tăng.
Làm thế nào để nhận ra mô hình trên biểu đồ?
Cách dễ nhất để xác định mô hình 3 chàng lính trắng trên biểu đồ giao dịch là tập trung sự chú ý vào các khoảng thời gian kéo dài của hành động giá đi xuống. Điều này là do mô hình có xu hướng báo hiệu sự đảo ngược xu hướng. Các nhà đầu tư có thể tìm kiếm một mức thấp dao động theo sau bởi một chuỗi ba cây nến đóng cửa trên mức cao của cây nến trước đó. Khi ba mô hình nến thân lớn được hình thành, các nhà giao dịch sẽ nhận thức được rằng một xu hướng tăng có thể sắp xảy ra.
Để xác định xem một sự đảo chiều tăng giá sắp xảy ra hay không, các nhà giao dịch có thể xem qua một tập hợp các biến số chính. Đó là:
- Điều đầu tiên cần tìm là độ thấp dao động - điều này xảy ra khi giá của một tài sản giảm xuống, ngay sau đó là hai mức thấp cao hơn liên tiếp.
- Sau đó, ba nến màu xanh lá cây được hình thành ở dưới cùng của một xu hướng giảm.
- Các chân nến được sắp xếp theo thứ tự tăng dần
- Mỗi chân nến có một bấc rất nhỏ hoặc không có bấc nào cả
- Giá của mỗi nến đóng cửa trên mức cao của nến trước đó.
Ví dụ về mô hình 3 chàng lính trắng trên thị trường
Có một số trường hợp có thể dẫn đến việc hình thành mô hình 3 chàng lính trắng. Sự xuất hiện phổ biến nhất là vào cuối xu hướng giảm. Trong trường hợp này, nến đầu tiên sẽ hình thành với một cái bấc nhỏ. Đây là một tín hiệu tiềm năng cho sự khởi đầu của thanh nến thứ hai.
Cây nến thứ hai sẽ xuất hiện ngay sau nơi cây nến đầu tiên dừng lại, và cây nến thứ ba cũng ra đời theo cách tương tự như vậy.
Có thể thấy một ví dụ điển hình về mô hình ba người lính trắng trên biểu đồ BTC/USD vào ngày 15 tháng 2 năm 2023, báo trước một đợt tăng giá lớn. Trong hành động giá của cặp giao dịch đó, nến trước đó là giảm giá và giao dịch đi xuống. Đây là trước khi giới thiệu mô hình 3 chàng lính trắng. Khi mô hình này được hình thành, một sự đảo chiều tăng mạnh bắt đầu xuất hiện.
Hành động giá tiếp theo cho thấy sự hiện diện ngày càng tăng của người mua. Cây nến thứ ba khởi đầu một đợt tăng đột biến từ giá hỗ trợ và kháng cự là 21.254 USD và 22,266.93 USD ngày hôm trước. Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI) đã nhảy lên con số quá mua (overbought) 72,10 như một minh chứng cho sự đảo chiều này, thể hiện áp lực mua ngày càng tăng đối với loại tài sản này.
Sự ra đời của mô hình 3 chàng lính trắng thường cho phép các nhà giao dịch chuẩn bị cho khả năng kết thúc một xu hướng giảm. Tuy nhiên, điều này không phải lúc nào cũng đúng. Để xác định xu hướng đảo chiều đi lên, bắt buộc bạn phải kết hợp mô hình ba người lính với các chỉ báo như RSI, MACD và khối lượng giao dịch.
Mô hình 3 chàng lính trắng có ý nghĩa gì?
Mô hình 3 chàng lính trắng là dấu hiệu cho sự bắt đầu của một xu hướng tăng. Mô hình này hiệu quả trong việc chỉ ra sự kết thúc từ từ của hành động giá giảm và sự trở lại của các nhà đầu tư lớn.
Đối lập với mô hình 3 chàng lính trắng là mô hình ba con quạ đen, dấu hiệu của sự bắt đầu của xu hướng giảm giá trên thị trường. Điều này được thể hiện qua việc các cây nến liên tục kết thúc thấp hơn so với cây nến trước đó. Cả hai chỉ báo thị trường này đều là công cụ hữu ích mà các nhà giao dịch thường sử dụng để đo lường tâm lý tổng thể của thị trường.
Nhà giao dịch nên sử dụng mô hình này khi nào?
3 chàng lính trắng là một trong những chiến lược giao dịch hiệu quả nhất trên thị trường chứng khoán và tiền điện tử hiện nay. Tuy nhiên, không nên sử dụng mô hình này một cách đơn lẻ mà nên sử dụng trong các trường hợp sau đây.
- Bối cảnh thị trường
Bối cảnh thị trường là điều tối quan trọng. Điều này có nghĩa là mô hình 3 chàng lính trắng chỉ xuất hiện sau một đợt downtrend, cũng có thể gần một vị trí hỗ trợ chính (nhưng không phải trước đó). Nếu trường hợp này xảy ra trong giai đoạn hợp nhất thị trường lớn hơn, mô hình này có thể không đáng tin cậy. Ngoài ra, xu hướng tăng giá có thể đảo chiều do đang giao dịch trong một giai đoạn hợp nhất nghiêm ngặt. Điều này có thể khiến thị trường đạt đến một mức kháng cự lớn và cần sự hỗ trợ ở mức thấp hơn nhiều.
- Kích thước cây nến
Mô hình 3 chàng lính trắng bao gồm những nến lớn, đậm, màu xanh lá cây, không phải là cây nến mảnh hoặc đỏ. Trong trường hợp này, kích thước thực sự quan trọng, và phải đáp ứng đầy đủ ba tiêu chí. Chỉ số thứ hai cho một đảo chiều tăng giá là nếu cả ba không vượt qua mức giá trung bình của ngày trước đó. Điều này thường cho thấy rằng có ít hoặc không có áp lực bán ra nào trong thị trường.
- Xác nhận Khối lượng Giao dịch
Cuối cùng, thời điểm tốt nhất để sử dụng mô hình 3 chàng lính trắng là khi khối lượng giao dịch tương đối cao. Một lượng giao dịch tăng sẽ cho ta một bức tranh hoàn hảo về hiệu suất tổng thể của một tài sản. Nếu khối lượng của tài sản tăng và khiến hình thành một mô hình, khả năng đảo chiều xu hướng sẽ cao hơn so với trường hợp không có mô hình nào được hình thành.
Cách kết hợp mô hình 3 chàng lính trắng với các chỉ báo khác để đạt được kết quả tốt hơn
Mô hình 3 chàng lính trắng sẽ không quá hiệu quả nếu chỉ được sử dụng một mình. Cách tốt nhất để tận dụng tiềm năng của các chiến lược giao dịch như thế này là sử dụng chúng đồng thời với các chỉ báo thị trường chính khác.
Công cụ chính được sử dụng đồng bộ với công cụ phân tích kỹ thuật là chỉ báo RSI. Điều này là do chỉ báo RSI theo dõi tốc độ và động lượng của thị trường. Khi sự kiện 3 lính trắng được kích hoạt, chỉ báo RSI thường mô tả điều này bằng cách tăng về vùng quá mua.
Hạn chế của mô hình 3 chàng lính trắng
Mô hình 3 chàng lính trắng là một công cụ phân tích kỹ thuật hiệu quả và hữu ích để nhận biết khi bạn hoàn thiện chiến lược giao dịch của mình. Tuy nhiên, bản thân mô hình này vẫn có những nhược điểm nhất định.
Đầu tiên là hiệu ứng FOMO (Fear Of Missing Out - Sợ bị bỏ lỡ) mà nó thể hiện.Mô hình này chỉ hoạt động khi cây nến thứ ba và cao nhất được hình thành. Điều này thường chỉ ra một áp lực mua mạnh. Những nhà giao dịch đường dài sẽ phải mua vào với một mức giá cao hơn. Sau đó, họ hy vọng rằng giá sẽ tiếp tục tăng để có lợi nhuận. Tuy nhiên, thị trường rất có thể sẽ điều chỉnh lại và khiến các nhà giao dịch có cảm giác sợ bị bỏ lỡ.
Một hạn chế khác là mô hình này có thể dễ dàng xuất hiện trong giai đoạn củng cố mạnh. Điều này có nghĩa là những người mua vào tài sản có thể bị mắc kẹt và mất tiền ở đó. Việc đặt lệnh cắt lỗ luôn được áp dụng trong hầu hết các giao dịch có thể làm cho biên lợi nhuận nhỏ hơn đáng kể và không đáng với rủi ro mà nó mang lại từ đầu.
Câu hỏi thường gặp
Mô hình 3 chàng lính trắng là gì?
3 chàng lính trắng là một mô hình nến kiểu Nhật giúp chỉ ra một sự đảo chiều lên của thị trường sau một giai đoạn thị trường giảm mạnh. Đó là những cây nến lớn, đậm, xếp liên tiếp nhau như một đội quân.
Mô hình 3 chàng lính trắng trong xu hướng tăng (uptrend) là gì
3 chàng lính trắng thường không được nhìn thấy trong suốt một xu hướng tăng. Thứ đánh dấu sự đảo chiều của một xu hướng tăng là mô hình nến ba con quạ đen.
Mô hình 3 chàng lính trắng thể hiện xu hướng tăng như thế nào
3 chàng lính trắng là một bộ ba của các nến màu xanh sắp xếp theo thứ tự tăng dần. Chúng được sắp xếp cùng nhau và luôn chỉ ra một xu hướng tăng sắp diễn ra.
Mô hình 3 chàng lính trắng có đáng tin cậy không?
3 chàng lính trắng có thể là một chỉ báo đảo chiều xu hướng chính khi được kết hợp với các chỉ báo khác như RSI. Sự chuyển đổi của RSI từ động lượng thấp sang động lượng cao có thể chỉ ra sự bắt đầu của một xu hướng tăng giá.
© 2025 OKX. Bài viết này có thể được sao chép hoặc phân phối toàn bộ, hoặc trích dẫn các đoạn không quá 100 từ, miễn là không sử dụng cho mục đích thương mại. Mọi bản sao hoặc phân phối toàn bộ bài viết phải ghi rõ: “Bài viết này thuộc bản quyền © 2025 OKX và được sử dụng có sự cho phép.” Nếu trích dẫn, vui lòng ghi tên bài viết và nguồn tham khảo, ví dụ: “Tên bài viết, [tên tác giả nếu có], © 2025 OKX.” Một số nội dung có thể được tạo ra hoặc hỗ trợ bởi công cụ trí tuệ nhân tạo (AI). Không được chỉnh sửa, chuyển thể hoặc sử dụng sai mục đích bài viết.
Bài viết liên quan
Xem thêm
Giải thích về công cụ phái sinh Bitcoin: Hợp Đồng Futures Kỳ Hạn, Futures Vĩnh Cửu và Quyền Chọn
Phái sinh là chứng khoán hoặc hợp đồng có thể giao dịch với giá trị phụ thuộc vào tài sản cơ sở. Trong hầu hết trường hợp đối với công cụ phái sinh tiền mã hoá, tài sản cơ sở là Bitcoin (BTC), hoặc các loại tiền mã hóa hàng đầu khác.
Nói chung, phái sinh là công cụ tài chính phức tạp, thường có rủi ro cao, hữu ích cho việc quản lý rủi ro thông qua phòng ngừa rủi ro.
Phái sinh truyền thống
Trong khi những thị trường truyền thống đã sử dụng nhiều hình thức phái sinh khác nhau trong hàng nghìn năm, thì các hình thức hiện đại của giao dịch phái sinh có thể bắt nguồn từ những năm 1970 và 1980, khi Sở giao dịch hàng hóa Chicago (CME) và Hội đồng thương mại Chicago (CBOT) giới thiệu hợp đồng futures kỳ hạn.
Các loại công cụ phái sinh phổ biến nhất bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn và quyền chọn, dựa trên nhiều loại tài sản, bao gồm cổ phiếu, tiền tệ, trái phiếu và hàng hóa. Với số lượng lớn công cụ phái sinh hiện có, rất khó xác định quy mô của thị trường, ước tính từ hàng nghìn tỷ đến hơn một triệu tỷ USD.
Hợp đồng Futures Bitcoin
Trong số những công cụ phái sinh tiền mã hóa, hợp đồng futures Bitcoin là hợp đồng đầu tiên trở nên phổ biến và vẫn được giao dịch nhiều nhất về khối lượng. Hợp đồng tương lai BTCđã được giao dịch trên các nền tảng nhỏ hơn vào đầu năm 2012, nhưng phải đến năm 2014, nhu cầu ngày càng tăng đã thúc đẩy các sàn giao dịch lớn, cụ thể là CME Group Inc và Cboe Global Markets Inc, tham gia.
Hiện nay, hợp đồng futures Bitcoin là một trong những công cụ được giao dịch phổ biến nhất trong ngành, và các sàn giao dịch hàng đầu như OKX ghi nhận khối lượng giao dịch hằng ngày đạt hàng tỷ USD.
Hợp đồng futures Bitcoin là gì?
Hợp đồng futures là thỏa thuận giữa hai bên — thường là hai người dùng trên một sàn giao dịch — để mua và bán tài sản cơ sở (trong trường hợp này là BTC) với mức giá đã thỏa thuận trước (giá kỳ hạn), vào một ngày nhất định trong tương lai.
Mặc dù các nội dung chi tiết hơn có thể khác biệt giữa các sàn giao dịch, nhưng hợp đồng futures về cơ bản vẫn dựa trên nguyên tắc - hai bên đồng ý cố định giá của tài sản cơ sở cho giao dịch trong tương lai.
Để thuận tiện, hầu hết sàn giao dịch không yêu cầu người nắm giữ hợp đồng futures nhận tài sản cơ sở thực tế (chẳng hạn như thùng dầu hoặc vàng miếng) sau khi hợp đồng đáo hạn, mà thay vào đó hỗ trợ thanh toán bằng tiền mặt.
Tuy nhiên, hợp đồng futures Bitcoin được thanh toán vật lý, chẳng hạn như hợp đồng do Bakkt - Sàn Giao Dịch Liên Lục Địa (ICE) cung cấp, đang ngày càng phổ biến, vì việc chuyển đổi Bitcoin thực sự có thể được thực hiện tương đối dễ dàng so với hầu hết các loại hàng hóa.
Hợp đồng futures Bitcoin hoạt động như thế nào?
Hãy cùng tìm hiểu giao dịch hợp đồng futures BTC trên OKX. Trước hết, thị trường tương lai hằng tuần chỉ đơn giản là người nắm giữ hợp đồng đang đặt cược vào giá Bitcoin trong một tuần — OKX cũng cung cấp các khoảng thời gian hai tuần một lần, hằng quý và hai quý một lần cho các hợp đồng tương lai.
Vì vậy, nếu Bitcoin đang giao dịch ở mức 10.000 USD hôm nay và Adam tin rằng giá sẽ cao hơn vào tuần tới, anh ấy có thể mở vị thế mua với tối thiểu một hợp đồng (mỗi hợp đồng BTC trị giá tương đương 100 USD) trên thị trường hợp đồng futures hằng tuần của OKX.
Khi ai đó mua và nắm giữ Bitcoin (mua long), họ đang tin rằng giá sẽ tăng cao hơn, nhưng không thể kiếm được lợi nhuận nếu giá giảm. Bán short, hoặc bán tài sản hôm nay với kỳ vọng giá tài sản sẽ giảm vào ngày mai là cách nhà giao dịch kiếm lời từ việc giá giảm.
Trong ví dụ này, chúng ta sẽ giả định Adam mở 100 hợp đồng vị thế mua (100 x 100 USD = 10.000 USD), thể hiện chung cam kết của Adam là mua 1 BTC vào ngày thanh toán vào tuần tới (15:00 thứ Sáu hằng tuần trên OKX, theo giờ Việt Nam) với mức giá đó - 10.000 USD.
Mặt khác, chúng ta có Robbie, người tin rằng giá Bitcoin sẽ thấp hơn 10.000 USD vào tuần tới và muốn bán short. Robbie cam kết bán 100 hợp đồng, hoặc 1 BTC, vào ngày thanh toán tuần tới với mức giá đã thỏa thuận là 10.000 USD.
Adam và Robbie được kết nối với nhau trên sàn giao dịch và trở thành hai bên ký kết hợp đồng futures: Adam cam kết mua 1 BTC với giá 10.000 USD và Robbie cam kết bán 1 BTC với giá 10.000 USD khi hợp đồng đáo hạn.
Giá Bitcoin một tuần sau, vào ngày thanh toán, sẽ quyết định liệu hai nhà giao dịch này lời hay lỗ.
Một tuần trôi qua và Bitcoin đang giao dịch ở mức 15.000 USD. Điều này có nghĩa là Adam, người đồng ý mua 1 BTC với giá 10.000 USD, thu được lợi nhuận từ hợp đồng của mình, kiếm được 5.000 USD. Adam, như đã thỏa thuận, chỉ cần trả 10.000 USD cho 1 BTC, anh ta có thể bán 1 BTC ngay lập tức với giá trị thị trường hiện tại là 15.000 USD.
Mặt khác, Robbie mất 5.000 USD vì phải bán 1 BTC của mình với giá đã thỏa thuận là 10.000 USD, mặc dù hiện tại BTC có giá 15.000 USD.
Tùy thuộc vào tài sản Adam và Robbie đã sử dụng, OKX thanh toán hợp đồng bằng stablecoin Tether (USDT) hoặc BTC, ghi có vào tài khoản của Adam hoặc Robbie với lãi lỗ đã thực hiện.
Vì hợp đồng tương lai phản ánh kỳ vọng của nhà đầu tư, nên các chỉ báo như Tỷ lệ Long/Short BTC có thể cung cấp cái nhìn tóm lược về tâm lý chung. Tỷ lệ Long/Short BTC, so sánh tổng số người dùng có vị thế mua với người dùng có vị thế bán, trong cả hợp đồng tương lai và hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu.
Khi tỷ lệ là 1, số lượng người đang nắm giữ vị thế mua và bán bằng nhau (tâm lý thị trường trung lập). Tỷ lệ cao hơn 1 (nhiều vị thế mua hơn so với vị thế bán) cho thấy kỳ vọng thị trường tăng giá, trong khi tỷ lệ thấp hơn 1 (nhiều vị thế bán hơn vị thế mua) cho thấy kỳ vọng thị trường giảm giá.
Tại sao mọi người mua và bán BTC thông qua hợp đồng tương lai?
Tại sao người dùng lại tham gia hợp đồng tương lai để mua hoặc bán Bitcoin thay vì giao dịch BTC trực tiếp trên thị trường giao ngay? Nhìn chung, câu trả lời cho điều này là quản lý rủi ro và đầu cơ.
Quản lý rủi ro
Hợp đồng tương lai từ lâu đã được sử dụng bởi những người nông dân đang tìm cách giảm thiểu rủi ro và quản lý dòng tiền bằng cách đảm bảo nhận được cam kết về sản phẩm của mình trước thời hạn, với mức giá đã thỏa thuận trước. Vì sản phẩm nông nghiệp có thể mất thời gian chuẩn bị nên nông dân muốn tránh sự biến động giá thị trường và những điều không chắc chắn trong tương lai.
Sự biến động và thay đổi giá của Bitcoin cũng đòi hỏi việc chủ động quản lý rủi ro, đặc biệt đối với những người dựa vào tài sản kỹ thuật số để kiếm nguồn thu nhập đều đặn.
Doanh thu của thợ đào phụ thuộc vào giá Bitcoin và chi phí hằng tháng của họ. Trong khi giá Bitcoin có thể biến động dữ dội mỗi ngày, chi phí phần lớn vẫn cố định, gây khó khăn cho việc dự đoán chắc chắn thu nhập.
Hơn nữa, sự cạnh tranh ngày càng gia tăng trong lĩnh vực khai thác coin tạo ra những thách thức mới không liên quan đến giá, chẳng hạn như dư thừa phần cứng do độ khó tăng lên. Cách duy nhất để thợ đào tiếp tục hoạt động trong môi trường như vậy với rủi ro tối thiểu là phòng ngừa rủi ro bằng các công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai.
Đầu cơ
Tuy nhiên, quản lý rủi ro hoặc phòng ngừa rủi ro khác với đầu cơ, đây cũng là một trong những yếu tố chính thúc đẩy giao dịch hợp đồng tương lai Bitcoin. Vì các nhà giao dịch và đầu cơ muốn kiếm lời từ biến động giá theo cả hai hướng (lên hoặc xuống), nên họ cần có khả năng đặt cược theo từng hướng — mua long hoặc bán short.
Hợp đồng tương lai giúp người dùng bi quan tác động lên tâm lý thị trường, một hiện tượng được Ngân hàng Dự trữ Liên bang San Francisco thảo luận chi tiết trong nghiên cứu của mình với tiêu đề Cách Giao Dịch Hợp Đồng Tương Lai Thay Đổi Giá Bitcoin.
Cuối cùng, hợp đồng tương lai Bitcoin phổ biến vì cho phép sử dụng đòn bẩy, trong đó nhà giao dịch có thể mở vị thế lớn hơn số tiền nạp của mình, miễn là họ duy trì tỷ lệ ký quỹ hợp lý — do sàn giao dịch xác định. Việc sử dụng đòn bẩy không làm thay đổi bất kỳ điều kiện nào liên quan đến công cụ phái sinh và chỉ được dùng để tăng cường rủi ro cũng như phần thưởng.
Khi thị trường tăng giá, hợp đồng tương lai tăng giá trị và có thể bán với giá cao hơn giá giao ngay, và ngược lại. Sự chênh lệch này, được gọi là cơ sở, là chỉ báo hữu ích khác nhằm đánh giá tâm lý thị trường.
Khi cơ sở dương (giá tăng), nghĩa là giá hợp đồng tương lai cao hơn giá giao ngay thực tế. Khi cơ sở âm (giá giảm), điều đó cho thấy giá hợp đồng tương lai thấp hơn giá giao ngay.
Hợp đồng tương lai vĩnh cửu hoặc hoán đổi vĩnh cửu BTC
Ngoài hợp đồng tương lai tiêu chuẩn đã thảo luận ở trên, thị trường Bitcoin cũng hỗ trợ hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu, là hợp đồng tương lai không có ngày đáo hạn.
Vì không có ngày thanh toán nên cả hai bên đều không phải mua hoặc bán. Thay vào đó, người dùng được phép giữ vị thế ở trạng thái chờ khớp miễn là tài khoản của họ có đủ BTC (tiền ký quỹ) để thực hiện.
Tuy nhiên, trái ngược với hợp đồng tương lai tiêu chuẩn có giá của hợp đồng và tài sản cơ sở dần tương đương nhau khi hợp đồng đáo hạn, hợp đồng vĩnh cửu không có ngày tham chiếu như vậy trong tương lai. Hợp đồng tương lai vĩnh cửu hoặc hoán đổi vĩnh cửu sử dụng cơ chế khác để hợp nhất giá định kỳ, gọi là tỷ lệ funding.
Mục đích của tỷ lệ funding là nhằm giữ cho giá hợp đồng phù hợp với giá giao ngay của tài sản cơ sở, tránh độ sai lệch lớn.
Cần lưu ý rằng tỷ lệ funding là khoản phí được thỏa thuận giữa hai bên trong hợp đồng (các bên mua và bán) — không phải phí do sàn giao dịch thu.
Ví dụ, nếu giá trị của hợp đồng vĩnh cửu tiếp tục tăng, tại sao những người bán short (thuộc bên bán) lại tiếp tục giữ một hợp đồng chờ khớp vô thời hạn? Tỷ lệ funding giúp cân bằng tình huống như trên. Tỷ lệ funding tự thay đổi và do thị trường xác định.
Hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu BTC hoạt động như thế nào?
Ví dụ: nếu hợp đồng hoán đổi vĩnh cửu được giao dịch ở mức 9.000 USD nhưng giá giao ngay của BTC là 9.005 USD, tỷ lệ funding sẽ âm (để bù đắp chênh lệch giá). Tỷ lệ funding âm có nghĩa là người nắm giữ vị thế bán phải trả tiền cho người nắm giữ vị thế mua.
Ngược lại, nếu giá của hợp đồng cao hơn giá giao ngay, tỷ lệ funding sẽ dương — người nắm giữ hợp đồng vị thế mua phải trả tiền cho người nắm giữ hợp đồng vị thế bán.
Trong cả hai trường hợp này, tỷ lệ funding thúc đẩy việc mở vị thế mới, từ đó có thể đưa giá hợp đồng đến gần hơn với giá giao ngay.
Các khoản thanh toán tỷ lệ funding được thực hiện 8 giờ một lần trên hầu hết sàn giao dịch, bao gồm cả OKX, miễn là người nắm giữ hợp đồng giữ vị thế của mình ở trạng thái chờ khớp. Mặt khác, lãi & lỗ được ghi nhận tại thời điểm thanh toán hằng ngày và được tự động ghi có vào tài khoản của chủ sở hữu.
Dữ liệu tỷ lệ funding, hiển thị như bên dưới, có thể được sử dụng để nhanh chóng đánh giá xu hướng và hiệu suất của thị trường trong bất kỳ khoảng thời gian nào. Một lần nữa, tỷ lệ funding dương cho thấy thị trường nhìn chung tăng giá — giá hợp đồng hoán đổi cao hơn giá giao ngay. Tỷ lệ funding âm cho thấy tâm lý giảm giá, nghĩa là giá hợp đồng hoán đổi thấp hơn giá giao ngay.
Quyền chọn Bitcoin
Giống như hợp đồng tương lai Bitcoin, quyền chọn cũng là sản phẩm phái sinh theo dõi giá Bitcoin theo thời gian. Tuy nhiên, không giống như hợp đồng tương lai tiêu chuẩn — trong đó hai bên đồng ý về ngày và giá để mua hoặc bán tài sản cơ sở — với quyền chọn, bạn thực sự mua “quyền chọn” hoặc quyền mua hoặc bán tài sản ở một mức giá đã định trong tương lai.
Mặc dù quyền chọn tiền mã hóa ra đời trễ hơn so với hợp đồng tương lai, nhưng trong tháng này, quyền chọn Bitcoin đã đạt mức cao nhất mọi thời đại là hơn 1 tỷ USD tính theo Hợp đồng mở (OI). OI biểu thị tổng giá trị (thường là USD) của các hợp đồng quyền chọn hiện chưa thanh toán. Hợp đồng mở ngày càng tăng thường cho thấy dòng vốn mới đổ vào thị trường.
Quyền chọn mua và Quyền chọn bán
Có hai loại hợp đồng quyền chọn, quyền chọn mua và quyền chọn bán. Quyền chọn mua cung cấp cho chủ sở hữu quyền mua tài sản cơ sở vào một ngày đã định (đáo hạn) và quyền chọn bán cho chủ sở hữu quyền bán tài sản đó. Mỗi quyền chọn, tùy thuộc vào các điều kiện liên quan, có giá thị trường, được gọi là phí quyền chọn.
Hợp đồng quyền chọn cũng có hai loại, kiểu Mỹ và kiểu châu Âu. Quyền chọn kiểu Mỹ có thể được thực hiện - nghĩa là người nắm giữ mua hoặc bán - vào bất kỳ thời điểm nào trước ngày đáo hạn, trong khi quyền chọn kiểu Châu Âu chỉ có thể được thực hiện vào ngày đáo hạn. OKX hỗ trợ quyền chọn kiểu châu Âu.
Sở hữu quyền chọn có nghĩa là nếu người nắm giữ quyết định không thực hiện quyền mua hoặc bán của họ vào ngày đáo hạn, thì hợp đồng sẽ mất hiệu lực. Người nắm giữ không cần phải thực hiện quyền mua hoặc bán, nhưng họ sẽ mất phí quyền chọn — mức giá mà họ đã trả cho hợp đồng.
Quyền chọn cũng được thanh toán bằng tiền mặt để thuận tiện giao dịch, nhưng tồn tại những rủi ro rất khác so với hợp đồng tương lai. Với hợp đồng tương lai, không có giới hạn rủi ro và phần thưởng đối với một trong hai bên giao dịch (giá Bitcoin có thể biến động theo mọi hướng trước khi thanh toán). Nhưng với quyền chọn, người mua có tiềm năng lợi nhuận không giới hạn và tổn thất hạn chế, trong khi người bán quyền chọn có tổn thất tiềm ẩn không giới hạn và lợi nhuận rất hạn chế (theo như giải thích bên dưới).
Hợp đồng quyền chọn Bitcoin hoạt động như thế nào?
Nếu Bitcoin đang giao dịch ở mức 10.000 USD ngày hôm nay và lần này, Robbie tin rằng giá sẽ cao hơn vào một ngày nhất định trong tương lai (giả sử một tháng sau), anh ấy có thể mua một quyền chọn mua. Quyền chọn mua của Robbie có giá thực hiện (giá mà BTC có thể được mua trong tương lai) là 10.000 USD trở xuống.
Nếu một tháng sau Bitcoin giao dịch ở mức 15.000 USD, Robbie có thể thực hiện quyền chọn mua của mình và mua Bitcoin với giá 10.000 USD để kiếm lợi nhuận ngay lập tức. Ngược lại, nếu sau một tháng Bitcoin giao dịch ở mức 9,000 USD, Robbie có thể để quyền chọn của mình hết hiệu lực.
Tuy nhiên, chúng ta chưa xem xét phí quyền chọn trong cả hai trường hợp này. Phí quyền chọn là số tiền Robbie sẽ trả để mua quyền chọn mua — giá thị trường của quyền chọn. Nếu phí quyền chọn là 1.500 USD, Robbie sẽ trả 1.500 USD hôm nay để có quyền mua Bitcoin với giá 10.000 USD một tháng sau đó.
Điều này có nghĩa là, đối với Robbie, giá hòa vốn thực sự là 10.000 USD + 1.500 USD = 11.500 USD — vì vậy Robbie cần BTC cao hơn 11.500 USD để kiếm được lợi nhuận. Nếu Robbie để quyền chọn của mình hết hiệu lực, anh ta sẽ chỉ mất phí quyền chọn 1.500 USD.
Vì vậy, trên thực tế, trong khi tiềm năng kiếm lời của Robbie là không giới hạn (hoặc chỉ bị giới hạn bởi giá Bitcoin), tổn thất của Robbie bị giới hạn bởi phí quyền chọn mà anh đã trả. Trong bất kỳ trường hợp nào, Robbie cũng không thể chịu lỗ nhiều hơn phí quyền chọn trong hợp đồng này.
Tiếp đến là Adam, người tin rằng giá Bitcoin sẽ giảm trong tháng tới. Adam có thể mua một quyền chọn bán với giá thực hiện là 10.000 USD. Điều này nghĩa là, Adam sẽ có quyền chọn bán Bitcoin với giá 10.000 USD vào tháng sau, bất kể giá giao ngay là bao nhiêu.
Sau một tháng, nếu Bitcoin được giao dịch thấp hơn 10.000 USD, giả sử ở mức 8.000 USD, Adam sẽ kiếm được lợi nhuận bằng cách thực hiện quyền chọn của mình - bán BTC với giá cao hơn 2.000 USD so với giá thị trường. Nếu BTC đang giao dịch cao hơn 10.000 USD, anh ấy có thể để quyền chọn của mình hết hiệu lực.
Adam cũng sẽ phải trả phí quyền chọn để mua quyền chọn này, và giống như Robbie, phí quyền chọn cũng là số tiền tối đa mà anh ấy mạo hiểm trong hợp đồng này.
Mặt khác, chúng ta có những người bán quyền chọn hoặc người viết hợp đồng, là đối tác của Robbie và Adam và đã đồng ý bán cho họ quyền chọn mua cũng như quyền chọn bán tương ứng. Về cơ bản, người bán quyền chọn hứa hẹn sẽ bán và mua BTC theo yêu cầu, để đổi lấy phí quyền chọn do Robbie và Adam chi trả.
Xét về rủi ro, người bán quyền chọn có lợi nhuận bị giới hạn bởi phí quyền chọn mà họ tính, nhưng tổn thất tiềm ẩn thì không giới hạn, vì họ sẽ phải mua hoặc bán BTC nếu thực hiện quyền chọn, bất kể chênh lệch giữa giá giao ngay và giá thực hiện là bao nhiêu. Điều này có thể được giải thích thêm thông qua chế độ xem Thị Trường Quyền Chọn Bitcoin OKX bên dưới.
Quyền chọn mua và quyền chọn bán có ngày đáo hạn vào 25/09/2020 được hiển thị trong biểu đồ trên. Vòng tròn màu xanh biểu thị các hợp đồng quyền chọn có giá thực hiện là 11.000 USD, nghĩa là người nắm giữ quyền chọn mua cho hợp đồng này sẽ có thể mua Bitcoin với giá 11.000 USD vào ngày 25/09, trong khi người nắm giữ quyền chọn bán sẽ có thể bán Bitcoin với giá tương tự. Các vòng tròn màu xanh lá cây và màu đỏ biểu thị giá đánh dấu, đây là chỉ báo dựa trên giá trị trung bình về định giá thị trường, trong khi dữ liệu “Bid1” và “Ask1” phản ánh giá chào bán hiện tại của thị trường.
Nếu hôm nay Robbie mua quyền chọn mua này, anh ấy sẽ trả giá chào bán tốt nhất – là $1.373,08 trong ảnh chụp màn hình phía trên – đây là phí quyền chọn để Robbie có quyền mua Bitcoin ở mức $11.000 vào ngày 25/09. Tương tự, Adam sẽ trả 2.712,90 USD để mua quyền chọn bán của mình để có quyền bán Bitcoin với giá 11.000 USD vào ngày 25/09.
Sự khác biệt về phí quyền chọn này thể hiện tâm lý thị trường, trong đó đối tác đồng ý mua Bitcoin của Adam tin rằng đó là phi vụ cá cược rủi ro hơn so với bên đồng ý bán cho Robbie.
Hợp Đồng Mở Theo Giá Thực Hiện là dữ liệu có thể cho thấy triển vọng của thị trường ngay lập tức, thể hiện trong biểu đồ dưới đây.
Biểu đồ này hiển thị giá trị (tính bằng BTC) của quyền chọn chưa đáo hạn (quyền chọn mua + quyền chọn bán) ở các mức giá thực hiện khác nhau. Bạn có thể thấy hầu hết nhà giao dịch đều có hợp đồng quyền chọn với giá thực hiện là 10.125 USD, tiếp đến là 7.250 USD và 11.250 USD. Dữ liệu này nhấn mạnh ba mức giá thực hiện phổ biến nhất, đang áp dụng đối với Bitcoin — và khoảng giá dự kiến trong tương lai gần.
Tại sao mọi người mua và bán BTC thông qua hợp đồng quyền chọn?
Hợp đồng quyền chọn, giống như hợp đồng tương lai, cũng là công cụ quản lý rủi ro, nhưng có phần linh hoạt hơn vì không đòi hỏi người mua thực hiện bất kỳ nghĩa vụ nào.
Một lần nữa, chúng ta có thể thảo luận về thợ đào Bitcoin, bên hưởng lợi tiềm năng của những hợp đồng này, nơi họ có thể mua quyền chọn bán nhằm đảm bảo tỷ lệ nhất định cho BTC đã khai thác trong tương lai. Tuy nhiên, không giống như hợp đồng tương lai khi thợ đào có nghĩa vụ bán BTC của mình bất kể với mức giá bao nhiêu, trong hợp đồng quyền chọn, họ có thể chọn không bán nếu giá Bitcoin tăng đáng kể.
Đầu cơ vẫn là lý do khác cho việc sử dụng quyền chọn, bởi chúng cho phép nhà giao dịch thận trọng đặt cược với số tiền rủi ro nhỏ hơn nhiều (phí quyền chọn) so với hợp đồng tương lai.
Công cụ phái sinh và độ uy tín của Bitcoin
Công cụ phái sinh như hợp đồng tương lai và quyền chọn hỗ trợ xác định giá của tài sản cơ sở — quá trình xác định giá của thị trường — bằng cách cung cấp cho thị trường những công cụ cần thiết để thể hiện tâm lý thị trường. Chẳng hạn, vì không có công cụ phái sinh, nhà đầu tư Bitcoin phần lớn phải mua và nắm giữ chính lượng Bitcoin đó, điều này đã gây ra bong bóng Bitcoin vào năm 2017, khi giá tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại.
Chỉ sau khi CME và Cboe ra mắt hợp đồng tương lai Bitcoin, những người bán short trên thị trường mới có thể làm vỡ bong bóng.
Dù sự sụp đổ sau đó và “mùa đông tiền mã hóa” năm 2018 đã tác động mạnh lên thị trường, nó cũng thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển, khi giá cả ổn định, cho phép công nghệ và sự chấp nhận một lần nữa trở lại vị thế hàng đầu.
Trong khi đó, việc ra mắt công cụ phái sinh được quản lý, chẳng hạn như Quyền chọn Bitcoin của Bakkt, đang giúp hợp pháp hóa không gian tiền mã hóa và thu hút nhà đầu tư tổ chức.
Cuối cùng, để Bitcoin trở thành loại tài sản được chấp nhận rộng rãi, nhiều người cho rằng cần có thị trường giao dịch minh bạch, khó bị thao túng.
Để đạt được điều này sẽ cần một dòng vốn mới, tăng tính thanh khoản, giảm biến động, quá trình hình thành giá tự nhiên và sự tin tưởng của các nhà đầu tư tổ chức quy mô lớn. Mỗi sản phẩm phái sinh chất lượng đều có khả năng đưa Bitcoin đến gần hơn với việc được hợp pháp hóa.
OKX Insights trình bày báo cáo phân tích thị trường, tính năng chuyên sâu và tin tức chọn lọc từ những chuyên gia tiền mã hóa.
Cách sử dụng Bot giao dịch tiền mã hóa của OKX
Cách giao dịch lô tiền mã hóa trên Thị trường Liquid của OKX
Crypto TradingView: Hướng dẫn giao dịch bằng TradingView
Chiến lược giao dịch hợp đồng futures crypto tốt nhất
